Lughnasadh of Lammas vieren – het eerste oogstfeest in hekserij

Lughnasadh is een Keltisch zomerfeest dat rond 2 augustus door veel heksen gevierd wordt. Het is verbonden met de eerste oogst en in hekserij maakt deel uit van het jaarwiel. Lughnasadh staat ook wel bekend als Lughnasa, Lammas day of Broodmis (gekerstende naam). Het en is een jaarfeest waarin je als heks je zegeningen telt en jouw successen te viert. Wil jij dit jaarfeest ook vieren met een ritueel of op een andere manier? In dit blog lees je wat Lughnasadh betekent en deel ik tips en recepten die jij kan gebruiken voor jouw Lughnasadhviering.

Geschatte leestijd: ca. 8 minuten

Wat is de betekenis van Lughnasadh?

Lughnasadh is vernoemd naar de zonnegod Lugh. Het betekent: ‘treuren om Lugh’, want langzaam maar zeker worden de dagen weer korter en verdwijnt het licht. De langere nachten en het vocht in de lucht maken duidelijk dat de herfst in aantocht is. Misschien staan er zelfs al paddenstoelen in jouw buurt en zie je andere tekenen dat de herfst er bijna weer aankomt.

Oogstfeest en landbouwfeest

Vroeger werd in deze tijd van het jaar de eerste grote oogst binnengehaald en legden mensen voorraden aan voor de winter. Daarnaast verzamelde men de zaden die in het volgende jaar gezaaid zouden worden. Daarom is Lughnasadh een feest van dood en wedergeboorte. De graanvorst sterft tijdens de oogst en laat zijn zaad na voor het volgende jaar.

Broodfeest

Lughnasadh is een tijd van overvloed. Vroeger vierde men dit feest onder andere door brood te bakken van het allereerste graan. Kruimels werden in huis gestrooid, als bescherming tegen onheil. Na de kerstening werd het eerste brood dat van het vers geoogste graan was gebakken niet langer aan een heidense god geofferd. In plaats daarvan kwam het als offer op het altaar in de kerk terecht.Graanpopjes

Van het laatste geoogste graan werden graanpopjes gemaakt om het huis te beschermen. In het voorjaar werden die graanpopjes verbrand en strooide men de as uit over de akkers, in de hoop op een goede oogst.

De god Lugh

Als je dit jaarfeest viert is het goed om te weten wie de Keltische god Lugh is en waar hij symbool voor staat. Als je wilt kan je hem aandacht geven tijdens jouw Lughnasadhritueel. Daar kom ik later nog op terug.

Lugh, de god van de zon, kunst en ambachten

Lugh is een zonnegod en vaderfiguur die ook bekend staat onder de namen Lug, Lugus of Lugos. Lugh wordt meestal afgebeeld als een sterke jongeman. Hij is niet alleen de Keltische god van de zon, maar ook de god van handel, kunst en alle ambachten. Als god van ambachten is Lugh vooral belangrijk voor smeden.

Attributen van Lugh

Een van Lughs attributen is ‘de keten van Lugh’, een veelkleurige slinger die is ontstaan uit de Melkweg en de regenboog. Daarnaast bezit hij een speer met magische krachten. Deze speer is een levend wezen, zo energiek dat hij in een bedwelmende drank van maanzaad bewaard moet worden. Zonder deze slaapdrank is de speer onmogelijk in toom te houden en gaat hij onvermoeibaar vijanden te lijf. 

Is Lughnasadh hetzelfde als Lammas?

Lammas is vergelijkbaar met Lughnasadh. Het is de Angelsaksische vorm van dit feest. Ook hier zijn dood en wedergeboorte belangrijke onderwerpen en is het feest gelinkt aan oogst.

Het oogstfeest en de natuur

Kijk je naar de natuur, dan zie je dat veel bomen en struiken in deze periode vruchten dragen. Ook hier zie je de cyclus van dood en nieuw leven in terug, want vruchten bevatten de zaden die voor nieuwe planten en bomen zorgen. Er is overvloed alom en vaak is het zonnig weer en zijn de temperaturen aangenaam.

Lughnasadhsymbolen

De symboliek van Lughnasadh is vooral gelinkt aan oogst en de kringloop van het leven. Hieronder vind je wat voorbeelden.

• Een (miniatuur)speer: obstakels die je in de weg staan verwijderen
• Broodkruimels: beschwerming
• Brood: dankoffer voor Lugh
• Zaden en vruchten: leven en dood, eind en nieuw begin en vruchtbaarheid
• Een kaars branden tot die vanzelf uitgaat: de naderende donkere tijd

Moet je Lammas of Lughnasadh vieren als heks?

Nee hoor, of je dat doet bepaal je zelf. Het vieren van Lughnasadh of Lammas kan je helpen om stil te staan bij jouw persoonlijke cyclus van het jaar, maar dat kan je ook op een andere manier aandacht geven. Vind je de jaarfeesten bij jouw hekserij passen, dan kan je ervoor kiezen om ze wel te vieren. Zelf vier ik ze niet en in de meer dan veertig jaar die ik nu als heks en wijze vrouw praktiseer heb ik het vieren van jaarfeesten nog nooit gemist. Volg je voel en doe datgene waar jij je als heks goed bij voelt.

Lughnasadh vieren

In 2025 valt Lughnasadh op  een zaterdag, maar dat is natuurlijk elk jaar anders. Valt het oogstfeest midden in de week, dan kan je ervoor kiezen om het op een andere dag te vieren, want de datum is een indicatie, geen vaste regel.

Als heks sta je tijdens Lughnasadh stil bij datgene wat je tot nu toe bereikt hebt en leg je de laatste hand aan datgene wat je nog wilt afmaken. Op het persoonlijke vlak is dit de tijd waarin je de laatste hand legt aan de projecten van dit jaar en waarin je de vruchten plukt van je inspanningen. Je denkt na over waar je nog aan kunt werken. Dat is het spreekwoordelijke zaad om mee te nemen naar het volgende jaar.

Tips voor jouw Lughnasadhritueel

Creëer een altaar waarop je graan en bloemen neerlegt. Vlecht een krans van graan en bloemen of maak een graanpopje dat symbool staat voor wat je hebt bereikt en bewaar het tot het volgende voorjaar. Je kunt het dan verbranden of begraven om je nieuwe projecten een zetje te geven.

Een altaar voor Lughnasadh inrichten

• Verzamel zaden en laad ze op je altaar op. Daarna kan je ze opbergen om ze volgend jaar te zaaien.
• Leg graan en/of maanzaad op jouw altaar, ter ere van de god Lugh.
• Decoreer je altaar met noten, bloemen en vruchten.
• Eer de natuur door als altaar een wespentafel te maken. Leg er zoet fruit op, zoals perziken en aardbeien. Zelf heb je er ook iets aan, want als je zo’n tafel maakt leer je wespen waar eten te vinden is. Ze vallen je dan niet lastig aan het eind van het seizoen.

Kleuren

• Geel –> licht en zon
• Alle regenboogkleuren –> de ‘slinger’ van Lugh

Kruiden voor Lughnasadh

• Alle soorten fruit
• Zaden
• Kleurige bloemen
• Geurende kruiden

Recepten voor Lughnasadh

Wat je nodig hebt

• 1 kilo bloem of ander meel
• Extra bloem voor het kneden
• 20 gram droge gist of 30 gram verse gist
• Lauw water, ca. 600 ml
• Een snufje zeezout naar smaak
• Ca. 10 gram suiker
• Een bakplaat
• Bakpapier
• Een beslagkom
• Een vochtige doek
• Maanzaad (optioneel)

Werkwijze

1. Doe de bloem in een kom en maak een kuiltje in het midden.
2. Giet de helft van het water erin en voeg de gist en zout en suiker toe.
3. Roer met een vork tot alles goed is vermengd.
4. Voeg het water beetje bij beetje toe en maak het kneden af met je handen. Is het deeg te plakkerig, voeg dan extra bloem toe tot het niet meer aan je handen blijft plakken. Je eindigt met een bal deeg.
5. Dek de kom af met de doek en laat het deeg een halfuur rijzen.
6. Kneed nog even kort in vorm en bestrooi het eventueel met maanzaad.
7. Laat het deeg op een bakplaat nog minstens een halfuur rijzen onder de doek.
8. Verwarm de oven voor op 180 graden en bak het brood in 25-30 minuten gaar.

Klop op het brood. Als het brood hol klinkt is het gaar.

Maak kruidenolie

Gebruik zomerbloemen of kruiden om olie te maken.

• Giet zonnebloemolie in een schone pot en vul je pot aan met zomerbloemen en kruiden. Zorg dat de bloemen en kruiden droog zijn wanneer je ze plukt, anders kan je olie bederven.
• Laat de olie 4 weken trekken in de zon.
• Zeef de olie en bewaar het op een droge donkere plek.

Gebruik deze olie voor je rituelen of om kaarsen mee te wijden.

Ik wens jou een fijne Lughnasadh

---